YAZICIZADE AHMET-İ BİCAN EFENDİ

Muhammediye sahibi Mehmet Efendinin küçük biraderi olup; Envar-ül Aşikin adlı muteber kitabın müellefidir. Biraderi yanında yatar. 1063 / M. 1652 tarihinde Melek Ahmet Paşa ile Sofya’ya vardığımız vakit, ihtiyar bir imam, bize mezarlığı gezdirirken bir mezarın önünde durup ‘’Yazıcızade Ahmed Bican Efendi’nin ruhu için Fatiha” demesi üzerine “Fakir: -Bunun mezarı Gelibolu’dadır” dedi.”

Hayır, biraderi ile aralarına anlaşmazlık düşmekle bu Sofya şehrine gelip, burada vefat etmiştir” dedi. Doğrusunu Allah bilir. Bunların büyük babaları dahi buralarda gömülüdür ki nurlu mezarı üzerinde “Haza Merkd-i Katip Selahaddin ibni Şücaüddin” yazılmıştır. Eseri ENVARÜL-İ AŞİKİN’İ, Megarübüzzaman’ın tercümesinden ibaret olduğunu söyleyebiliriz.

Bu azizin dahi evlatları gibi nice eserleri vardır. Bilhassa yıldız ilminde “Seb-ul Mesani” adlı eseri yedi gezegen gibi aşikar bir kuyruklu yıdızdır. Melheme Tabirname adlı muhtasar kitapları, doktorluğa ait nice muteber risaleleri vardır. Yazı ilminde de Yakut Musta’sami gibi marifetini gösterdiği için “Katip Salahaddin” adıyla dünyaca meşhurdur.

Dürrü Menkan: 18 Bölümdür: Arş, kürsi, Cehennem, Ay, Yıldızlar, Güneş Yeryüzü, İlim, Hendese, İklimler, Dağlar, Denizler, Şehirler, Mescidiler, Süleyman A.S.’ın tahtı ve saltanatı, Belkıs’ın saltanatı helake uğrayan beldeler, Otlar, Yemişler ve Kıyamet alametleri gibi bölümleri kapsar.

Münteha Tercümesi: Bu eserin aslı, Muhyidin-i Arab Hazretlerinin “Füsüs-ül-Hikem” adlı eserin Türkçeye çevrilmesiydi. Bu eser Peygamber Efendimiz ve Dört Halifesinden söz eder.

Ruh-ül Ervah: Peygamberlerin Kıssalarından bahseder.

Bostan-ül Hakayık: Bu eseri de Zekeriyya Kazvi’nin “Acaib ül Mahlukat” adlı eseri esas alınarak hazırlanmıştır. 717 bölüm olduğu rivayet ediliyor. Bu eserde; Göklerdeki Meleklerden tutunuz da, yeryüzündeki madenlere ve denizlere kadar her şeyden bahsediliyor. Bu eserin coğrafyaya dair mühim ilk eserlerden olduğu kaydediliyor. Konumuzu Ahmed-i Bican Hazretlerinin meşhur olan “Envar-ül Aşıkin” adlı eserlerinden bir seçme ile bitirmek isterim: